In 1991 nam de toenmalige voorzitter van de Rechtbank van Eerste Aanleg te Hasselt, Jean-Pierre Palms, contact op met zijn collegae van de rechtbanken in de Euregio Maas-Rijn Zuid om te komen tot een overlegorgaan met als doel de vergemakkelijking van het dagelijkse juridische grensverkeer voor de rechterlijke macht. Dit initiatief werd door de collega-presidenten omarmd. Elk arrondissement wees een of meer leden van haar rechterlijke macht aan om deel te nemen in het overlegorgaan. De toen deelnemende arrondissementen waren: Hasselt, Tongeren, Luik, Verviers en Eupen voor België, Maastricht en Roermond voor Nederland en Aken voor Duitsland. Later heeft het arrondissement (Landgerichtsbezirk) Mönchengladbach zich aangesloten. In 1993 hebben de deelnemende arrondissementen besloten om het overleg onder te brengen in een stichting naar Nederlands recht, de stichting Forum ad Mosam.
In 1992 vond in de Landcommanderije van Alden Biesen (arrondissement Tongeren) de eerste plenaire bijeenkomst van de rechters en officieren van justitie van de deelnemende arrondissementen plaats. Aldaar hebben we de gerechtelijke structuur van de drie landen besproken. Deze bijeenkomsten zijn nadien elke twee jaar beurtelings in een van de drie landen herhaald. De laatstgehouden bijeenkomst werd gehouden in 2010 in Eupen. Op een plenaire bijeenkomst wordt eerst aan de hand van een voordracht door een deskundige gesproken over een bepaald, meestal actueel, thema en de uitwerking daarvan in elk van de drie landen. Zo hebben we gesproken over grensoverschrijdende echtscheidingsproblematiek, grensoverschrijdende tewerkstelling, kleine rechtshulp, de wraking van de rechter, practische problemen bij de toepassing van het Europese Verdrag tot bescherming van de Rechten van de Mens, de inschakeling van deskundigen door de rechter, de behandeling van vreemdelingenzaken, grensoverschrijdende tenuitvoerlegging van sociale zekerheid.
Naast de plenaire bijeenkomsten is een aantal, op een specifieke doelgroep gerichte, bijeenkomsten georganiseerd: zo is in Verviers een bijeenkomst speciaal voor politierechters georganiseerd, heeft Roermond laten zien hoe snelrechtzittingen georganiseerd kunnen worden en zijn Nederlandse kantonrechters samengekomen met Belgische vrederechters om grensoverschrijdende, familierechtelijke problemen tot een oplossing te brengen. Belangrijker nog zijn de persoonlijke contacten die tijdens de bijeenkomsten ontstaan. Deze persoonlijke contacten, vaak leidend tot vriendschappen, vormen de kern van Forum ad Mosam. Elkaar kennen is van groot belang, indien het dagelijkse juridische grensverkeer problemen oplevert die om een snelle oplossing vragen, maar ook bij toewijzing aan een Duitse of Belgische collega van een dossier waarop Nederlands recht toegepast moet worden, kan een Nederlandse collega daarbij behulpzaam zijn. Daarnaast wordt, meestal in een ontspannen sfeer, regelmatig in kleine groepen van gedachten gewisseld over bijvoorbeeld straftoemeting, hoogte van alimentatie, ontbinding van arbeidsovereenkomsten, ten uitvoerlegging van werkstraffen, ruimtelijke ordening, sociale zekerheid bij grensarbeid. Het grote belang van directe contacten in geval van grensoverschrijdende criminaliteit spreekt voor zich, want ze doen zich nagenoeg dagelijks voor.
De eerstvolgende plenaire bijeenkomst van Forum ad Mosam zal op 21 september 2012 in Roermond gehouden worden. Alsdan zullen we onder meer van gedachten wisselen over de bijdragen die ICT kan leveren aan de vergemakkelijking van het dagelijkse juridische grensverkeer.